فهرست مطالب
خرید اینترنتی چیست؟
خرید آنلاین یا خرید اینترنتی نوعی تجارت الکترونیکی است که به مصرف کنندگان این امکان را میدهد تا با استفاده از یک مرورگر وب، کالا یا خدمات را از طریق اینترنت به طور مستقیم خریداری کنند؛ و لذت خرید کردن را از منزل یا محل کار خود و یا هر جایی که به اینترنت دسترسی دارید تجربه کنید، و با یک کلیک کالاهای مورد نظر خود را بخرید.
تاریخچه ی خرید اینترنتی
ظهور خرید آنلاین همانطور که امروزه می دانیم با ظهور اینترنت توسعه یافت. در ابتدا ، این بستر تنها به عنوان ابزاری تبلیغاتی برای شرکتها عمل میکرد و اطلاعاتی در مورد محصولات خود ارائه میداد. به سرعت به دلیل ایجاد انتقال ایمن، از این ابزار ساده به معامله خرید آنلاین استفاده شد. رشد اینترنت به عنوان یک کانال خرید مطمئن از سال 1994 و با اولین فروش آلبوم Sting “Tal Summoner’s Tales” توسعه یافته است.
با افزایش درآمد حاصل از فروش آنلاین، محققان روی انگیزههای خرید تمرکز کردند. دریافتند که تنوع محصولات موجود و راحتی درک شده از تجربه خرید آنلاین ، عوامل محرک قابل توجهی است. این برای خریداران آفلاین که انگیزه بیشتری در صرفه جویی در وقت و انگیزه های تفریحی داشتند ، متفاوت بود.
اولین سرور و مرورگر وب جهان، ایجاد شده توسط تیم برنرز لی در سال 1989، در سال 1991 برای استفاده تجاری باز شد. پس از آن، در سال 1994 نوآوری های تکنولوژیکی به وجود آمد: بانکداری آنلاین، افتتاح فروشگاه آنلاین پیتزا توسط Pizza Hut، استاندارد رمزگذاری SSL v2 Netscape برای انتقال ایمن داده ها و اولین سیستم خرید آنلاین Intershop. اولین معامله خرده فروشی ایمن از طریق وب توسط NetMarket یا شبکه خرید اینترنتی در سال 1994 انجام شد. بلافاصله پس از آن، Amazon.com سایت خرید آنلاین خود را در سال 1995 راه اندازی کرد و eBay نیز در سال 1995 معرفی شد. سایت های علی بابا Taobao و Tmall به ترتیب در سال 2003 و 2008 راه اندازی شدند.
مزایا و معایب خرید اینترنتی
به دلیل مزایا و فواید بیشمار، این روزها بیشتر افراد ترجیح می دهند وسایل را بصورت آنلاین خرید کنند تا به روش معمولی رفتن به فروشگاه ها.
خریداران با جستجوی کالای مورد نظر خود در موتورهای جتسجو یا از بین میلیونها وب سایت های فروشگاه های اینترنتی، کالای خود را انتخاب کرده و در صورت مناسب بودن قیمت و کیفیت، مبلغ را از درگاه پرداخت اینترنی پرداخت میکند و آن کالا را از فروشگاه اینترنتی میخرند. خرید اینترنتی این امکان را به شما میدهد تا با مقایسه قیمت ها از ده ها وب سایت بهترین قیمت را انتخاب کنید. شما میتوانید این کار را در یک مرکز خرید انجام دهید که این باعث میشود که شما ساعتها زمان خود را از دست بدهید؛ و این کار را میتوانید در هر ساعاتی از شبانه روز انجام دهید. خرید اینترنتی باعث صرفه جویی در وقت و هزنیه ها میشود. و همچنین میتواند باعث کاهش هزینه های رفت و آمد شود. با کمترین زحمت و هزینه میتوانید به راحتی کالاهای مورد نیاز خود را تهیه کنید.
همچین تنوع محصولات در فروشگاه های اینترنتی خیلی بیشتر از فروشگاه های فیزیکی میباشد. به راحتی می توانید کالایی که در فروشگاههای فیزیکی موجود نمی باشند را در فروشگاه اینترنتی پیدا کنید.
مثلا برای خرید کتاب شما میتوانید آن را به صورت آنلاین و در غالب کتاب الکترونیکی بخرید که به محض پرداخت هزینه، فوراً در دسترس شما قرار میگیرند. و همچنین به هر نوع مواد فیزیکی نیاز ندارد و منابع طبیعی را از بین نمیبرد. همین امر به محیط زیست کمک میکند!
از سایر مزایای خرید اینترنتی میتوان به خرید هدیه اشاره کرد. میتوانید هدیه ها را راحتتر خرید و ارسال کنید. ارسال هدایا به اقوام و دوستان آسان است ، بدون توجه به اینکه در آن کجا هستند. تمام بسته بندی و حمل و نقل برای شما انجام میشود. با کمترین هزینه و زحمت، میتوانید عزیزان خود را خوشحال کنید.
همچنین شما میتوانید در منزل خود به راحتی و با آرامش و با فاصله گرفتن از جمعیت، که در این روزهای قرنطینه و همه گیری ویروس کرونا که یکی از بزرگترین مشکلات این روزهای ما میباشد، اینترنتی خرید کنید.
سهولت استفاده دلیل اصلی موفقیت تجارت الکترونیکی است. گرچه اینترنت راهی سریع و آسان برای خرید یک محصول ارائه می دهد ، اما برخی از مردم ترجیح می دهند از این فناوری فقط به صورت محدود استفاده کنند. آنها اینترنت را وسیله‌ای برای گردآوری اطلاعات بیشتر درباره یک محصول قبل از خرید آن در فروشگاه می‌دانند. خرید آنلاین اینترنتی علاوهبر مزایا، معایب و مشکلاتی هم دارد.
عدم وجود احساس لمس، نگرانی هایی را در مورد کیفیت محصول ارائه شده ایجاد می کند. خرید آنلاین برای لباس بسیار مناسب نیست زیرا مشتریان نمی توانند آنها را امتحان کنند. تصاویر الکترونیکی یک محصول گاهی گمراه کننده است. ممکن است رنگ ، ظاهر با تصاویر الکترونیکی مطابقت نداشته باشد. افراد دوست دارند از فروشگاه های فیزیکی بازدید کنند و ترجیح میدهند از نزدیک محصول را لمس کنند ، هرچند که این کار باعث وقت می شود. تصاویر الکترونیکی در هنگام خرید کالا بر اساس تصاویر الکترونیکی از نظر ظاهری متفاوت است.
مشکلات حمل و نقل و تأخیر، حتی بزرگترین و بهترین شرکت های حمل و نقل و خرده فروشان آنلاین روزهای بد خود را دارند ، بنابراین هیچ راهی برای اطمینان از دستیابی به موقع خرید خود ندارید، مگر اینکه آن را از فروشگاه بگیرید. و یا حتی ممکن است به خرید شما آسیب وارد شود و گم شود. حتی ممکن است به آدرس اشتباه فرستاده شود.
اگر به صورت آنلاین خرید میکنید، خطر کلاهبرداری بیشتر وجود دارد و ممکن است خرید اینترنتی امن نباشد: کلاهبرداری کارت اعتباری، فیشینگ، هک شدن، سرقت هویت، محصولات تقلبی، وب سایتهای ساختگی و دیگر کلاهبرداری ها رایج است.
میزان جرایم سایبری در حال افزایش است و از جزئیات کارت اعتباری مشتریان و اطلاعات بانکی سوءاستفاده شده است که باعث میشود مسائل مربوط به حریم خصوصی مطرح شود.
چگونه خرید اینترنتی امنی داشته باشیم؟
شناخته شدن
راه اول برای اطمینان از امن بود وبسایتی که میخواهیم از آن خرید کنیم، این است که باید آن وب سایت شناخته شده بشد. مانند دیجی کالا. روزانه افرادی از چنین سایتهایی خرید میکنند و خرید امن را تجربه میکنند.
داشتن یکسری از نمادها
برخی از نمادها که در وبسایت دیده شود، خرید را برای شما امن میکند. در صورت ناراضی بدن یا بوجود آمدن مشکلات میتوانید فروشگاهی که از آن خرید نموده اید ، دارای یکی از این نمادها است ، کافیست شما به وبسایت آن نماد مراجعه نمایید سپس روی آیکون ورود به سامانه ثبت شکایات کلیک نمایید . پس از ثبت شکایات خود می توانید ، مشکلات احتمالی مربوط به خرید اینترنتی را پیگیری کنید
- نماد اعتماد الکترونیکی
نشانه‌ای است که از طرف مرکزی با نام توسعه تجارت الکترونیکی که وابسته به وزارت صنعت، معدن و تجارت ایران است، به عنوان تاییدیه به فروشگاههای اینترنتی داده میشود. نشانه‌ای نمادین است که منحصراً توسط مرکز توسعه تجارت الکترونیکی صادر شده و به کسب و کارهای مجازی (کسب و کار اینترنتی و موبایل) مجاز با هدف ساماندهی، احراز هویت و صلاحیت آنها اعطا می‌گردد؛ این نماد پس از بررسی وبگاه (وبسایت) و احراز هویت و صلاحیت مالک (حقیقی یا حقوقی) آن برای مدت دو سال صادر می‌گردد.
هدف از تدوین این سند تشریح جزئیات کلیه فرایندهای مربوط به ارزیابی کسب و کارهای اینترنتی، شاخص‌های ارزیابی و اعطای نماد اعتماد الکترونیک بر اساس شاخص‌های مذکور، به علاوه نحوه نظارت بر عملکرد و فعالیت‌های کسب و کارهای اینترنتی و رسیدگی به تخلفات آنها و نیز شکایات مصرف‌کنندگان میباشد.
- نماد عضو اتحادیه کشوری کسب و کارهای مجازی
پس از استعلام هویتی و مکانی توسط سازمان، کسب و کار یا همان وب سایت (فروشگاه اینترنتی) موفق به دریافت پروانه کسب (مجوز کسب و کار) میشود.
- نماد ملی ثبت فروشگاههای دیجیتال
یکی دیگر از نشانهایی که در صفحه برخی وب سایتها مشاهده میشود، لوگوی نشان ملی ثبت است. ستاد ساماندهی پایگاههای اینترنتی ایران یک ستاد وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که مسئولیت تایید محتوای وب گاه های ایرانی چه آنهایی که فعالیت تجاری و خرید و فروش انجام میدهند و چه آنهایی که صرفا یک وب سایت برای اطلاع رسانی یا هر فعالیت دیگری راه اندازی شدهاند، را بر عهده دارد. در کشور ما تولیدکنندگان محتوا در اینترنت، طبق قانون موظفند که اطلاعات شخصی خود از جمله شماره تلفن و نشانی و ویژگی های فنی وب گاه خود را در سایت “ساماندهی” به آدرس https://samandehi.ir ثبت کنند و پس از بررسی این این مرکز، نشان ملی ثبت (رسانه های دیجیتال) دریافت نمایند.
در صورت مشاهدهی این نمادها در وبسایتها، میتوانید بر روی آنها کلیک کنید و مشخصات سایت از جمله عنوان، دامنه، صاحب امتیاز، آدرس و مدت اعتبار نمادها را مشاهده کنید.
روش بعدی، بررسی کردن مشخصات دامنه از وبسایتها
برای مثال سایت https://whois.domaintools.com/
این وبسایت به ما نشان میدهد که دامنه سایت مورد نظر چه زمانی و توسط چه کسی خریده شده است. بعد از باز کردن سایت آدرس وبسایت مورد نظر را در محل جستجو وارد میکنیم. در صفحهیی که میبینید، تاریخ ثبت شدهی دامنه و انقضای آن، نام سرورها نشان داده میشود. همچنین آدرس و نام شرکت خریدار را نشان میدهد.
اگرتاریخ خرید دامنه ی یک وبسایت اخیرا باشد، و تاریخ انقضای آن کمتر از 1 سال باشد، بهتر است درمورد امن بودن آن سایت برای خرید کمی مشکوک باشید.
بررسی رتبه ی الکسا
اگر قدمت و بازدید کننده های یک سایت زیاد باشد، رتبهی الکسای آن سایت پایینی دارد. البته به این رتبه نباید 100% اعتماد کرد، چون قابل تقلب میباشد.
برای بررسی رتبه ی الکسا وارد سایت alexa.com/siteinfo/…. نام سایت را در قسمت نطقه چین وارد میکنید. در انتهای صفحه ربتهی سایت را مینویسد. برای مثال رتبه ی سایت دیجی کالا در جهان 135 و در کشور رتبهی 3 میباشد. که این نشان دهنده ی قدمت و بازدیدکننده های زیاد این سایت میباشد.
وبسایت مورد نظر باید گزینه ی تماس با ما یا درباره ی ما که اغلب در انتهای صفحه هستند، داشته باشد. و برای این گزینه باید صفحه ی جداگانه وجود داشته باشد؛ که در آن اطلاعاتی مانند آدرس یا شماره تلفن معتبر وجود داشته باشد. تا بتوان در صورت بروز مشکل وارد ارتباط شد.
وجود گواهی SSL: گواهینامه SSL که مخفف Secure Sockets Layer است، به معنای این است که اتصال بین دستگاه شما و سایت امن است. اگر شما به آدرس URL سایتی مثل گوگل نگاه کنید می بینید که با HTTPS شروع شده است. S انتهای این پروتکل به معنای این است که اتصال شما با سایت از گواهی SSL استفاده کرده است.
پرداخت امن خریدهای اینترنتی
قبل از هر چیزی از کامپیوتر شخصی خود برای خرید و پرداخت استفاده کنید. از خرید کردن توسط کامپیوترهای دیگر مانند کافی نتها جدا خودداری کنید. چون ممکن است در آن کامپیوتر برنامههایی نصب باشد که رمزتان ذخیره کند.
برای خرید آنلاین حتما از رمز پویا یا رمز یکبار مصرف استفاده کنید. طبق گفتهی پلیس فتا، یک سوم از جرائم سایبری فیشینگ میباشد. که در سال ۹۷، ۲۰ تا ۲۵ هزار پرونده برداشت غیرمجاز که بخش مهمی از آنها به خاطر ناآگاهی مردمی بوده تشکیل شده است. برای جلوگیری از این ماجرا در بسیاری از کشور‌های جهان رمز دوم یکبارمصرف در نظر گرفته‌شده است.
نحوهی فعال کردن رمز پویا
بانک روی اپلیکیشن موبایل ویژه خود حساب کاربری و مشخصات شمارا فعال میکند. زمانی که قصد خرید اینترنتی یا انتقال وجه آنلاین دارید هم‌زمان این اپلیکیشن را باز میکند و یک رمز به شما ارائه میشود. این رمز تنها برای تراکنش فعلی شما اعتبار خواهد داشت.
به آدرس درگاه پرداخت توجه داشته باشید.و از آدرس آن مطمئن باشی. با کلمه ی https شروع و با عبارت shaparak.ir به پایان میرسد.(بدون هیچ حرف یا علامت اضافه یا کم)
مشاوره با یک متخصص
برخی خرید ها نیاز به مشورت با متخصص دارند. برای مثال خرید ویدئو کنفرانس نیاز به صحبت و راهنمایی گرفتن از مشاور یک امر ضروری می باشد.