فهرست مطالب
پایانه ویدئو کنفرانس چیست؟
پایانه های ویدئوکنفرانس یک بخشی از شبکه ویدئوکنفرانس هستند که دقیقا در بیرونی ترین لایه و در سالن جلسه قرار می گیرند. شرکت کنندگان به صورت مستقیم با پایانه ها کار می کنند. به همین دلیل انتخاب پایانه ویدئو کنفرانس بر اساس قابلیت های دریافت صدا و تصویر و همین طور نمایش تصویر و انتشار صدا در آنها و سازگاری با نیازهای شرکت کنندگان و سالن کنفرانس، بسیار حائز اهمیت است.
مسئولیت مشترک پایانه ویدئوکنفرانس دریافت صدا و تصویر و تبدیل آن به بسته های IP و در جهت عکس بازگشایی بسته های IP دریافت شده و تبدیل آن به صدا و تصویر می باشد. تفاوت پایانه ها در قابلیت های دوربین ویدئو کنفرانس و میکروفون ویدئو کنفرانس و همچنین پورت های ورودی و خروجی است.
نقش MCU در پایانه های ویدئو کنفرانس
وظیفه میزبانی جلسات چند طرفه همزمان اصولا بر عهده تجهیزات زیر ساخت ویدئوکنفرانس یعنی MCU ها است. با این حال بعضی پایانه ها دارای یک MCU داخلی با ظرفیت محدود هستند تا برای شبکه های کوچک نیازی به خرید MCU های مستقل و گران قیمت نباشد. همچنین قابلیت ضبط جلسات نیز بر عهده تجهیزات بستر شبکه ویدئوکنفرانس است ولی بعضی پایانه ها به صورت محدود در حافظه داخلی یا روی یک فلش امکان ضبط را فراهم می کنند. به همین دلیل MCU و نوع داخلی و خارجی آن و تعداد نقاط اتصال همزمان در انتخاب پایانه ویدئو کنفرانس بسیار حیاتی است.
معیار های انتخاب پایانه ویدئو کنفرانس
انتخاب پایانه رهیافتی چند وجهی است که هر یک از پارامتر ها بر روی انتخاب اثر می گذارد و باعث می شود ناگزیر باشیم مرتب بین پایانه های مختلف یا حتی گروهی از پایانه ها انتخاب خود را تغییر دهیم. پارامترهای معمول عبارتند از: ابعاد سالن کنفرانس، تجهیزات صوتی و تصویری موجود در سالن کنفرانس، کیفیت ارتباطی مورد نظر، دوام کاری و پایداری، اهداف خاص، تعداد سایت هایی که به صورت همزمان در جلسه شرکت خواهند کرد، امکان ضبط و بودجه.
ابعاد سالن، مهم ترین معیار انتخاب پایانه ویدئو کنفرانس
اولین قدم برای انتخاب پایانه ویدئو کنفرانس مناسب، تعیین ابعاد اتاق ویدئو کنفرانس یا سالن جلسه است که باید در نظر بگیرید. ابعاد سالن شرط لازم و کافی برای به قطعیت رسیدن یک یا حتی گروهی از پایانه ها نیست و باید در کنار سایر نیازمندی ها و پارامترها در نظر گرفته شود ولی نقطه آغازین مناسبی برای شروع کار است.
سالن های خیلی بزرگ و آمفی تاتر
وقتی سالن بسیار بزرگ با تعداد کثیری شرکت کننده باشد، طبیعتا پایانه ویدئوکنفرانس از هر نوعی که باشد، نمی تواند جوابگوی پوشش صوتی و تصویری کل سالن باشد. در این شرایط بهتر است پوشش صوت و تصویر را بر عهده تجهیزات سالن کنفرانس گذاشته و از پایانه ویدئوکنفرانس تنها برای تبدیل صدا و تصویر دریافتی از تجهیزات سالن کنفرانس به بسته های IP و بالعکس استفاده کنیم. انتخاب پایانه ویدئو کنفرانس نا مناسب می تواند رضایت ما را در جلسات کسب نکند و یا حتی باعث اخلال در برگزاری جلسه ویدئو کنفرانس شود.
دوربین ها و میکروفون های سالن کنفرانس در نقاط مختلف برای پوشش کل سالن نصب و همگی به یک واحد میکسر مرکزی متصل می شوند که معمولا دارای خروجی صدا و تصویر است. پایانه ویدئوکنفرانس می تواند این خروجی ها را دریافت و صدا و تصویر طرف مقابل را به میکسر تصویر، که احتمالا چند نمایشگر به آن متصل هستند و آمپلی فایر سالن تحویل دهد.
پایانه ای که به این شکل مورد استفاده قرار می گیرد می تواند بسیار ساده باشد و کافیست پورت لازم برای دریافت و تحویل صدا و تصویر را داشته باشد.
سالن های بزرگ
به سالن های حدود 30 نفره گفته می شود. برای این ابعاد دوربین بهتر است دستکم زوم 12X را پشتیبانی کند. کدک باید بتواند دو یا حتی سه میکروفون را پشتیبانی کند. مثلا در برند پلیکام مدل HDX 8000 انتخاب مناسبی است چون علاوه بر دو دوربین با زوم 12X می تواند از سه میکروفون قدرتمند HDX Microphone Array نیز پشتیبانی کند. Polycom Group 700 نیز برای این منظور مناسب است. سایر برند ها نیز مدل هایی مناسب با این شرایط در سبد محصولات خود دارند.
سالن های متوسط
سالن با گنجایش حدود 15 نفر، متوسط محسوب می گردد. برای این رده سالن ها زوم دوربین 10X و یک میکروفون با قدرت کافیست. Polycom HDX 7000, Cisco SX20, Polycom Group 500 پایانه های مناسبی برای این ابعاد هستند.
سالن های کوچک
سالن با گنجایش تعداد 4 تا 10 نفر کوچک محسوب شده و می توان از پایانه های ساده با زوم 4X برای آنها استفاده کرد. Polycom HDX 6000, Polycom Group 310, Polycom Group 300 مناسب هستند. مدل های Polycom Group را می توان با دوربین Eagle Eye Acoustic برای این سالن ها خریداری نمود.
در صورتی که بین 2 تا 4 نفر در یک اتاق کوچک هستید و از دستگاه ویدئو کنفرانس و یا یک نرم افزار ویدئو کنفرانس استفاده میکنید دوربین EagleEye Cube یک گزینه فوق العاده برای شماست.
تک نفره برای مدیر
این پایانه ها به صورت All in One طراحی شده اند. دوربین، میکروفون و اسپیکر با قدرت محدود روی یک نمایشگر در حد مانیتور رایانه جاسازی شده اند. تقریبا تمام آنها قابلیت استفاده به صورت مانیتور رایانه را نیز دارند که باعث می شود کاربر از قرار دادن دو نمایشگر یکی برای مانیتور رایانه و دیگری برای ویدئوکنفرانس بی نیاز شود. اگر هم از یک نرم افزار ویدئو کنفرانس استفاده می کنید، یک دوربین EagleEye mini برای کار شما بهترین است.
قیمت بالای این رده تجهیزات اقبال خریداران را به این سیستم ها کم کرده است. خریداران ترجیح می دهند با همان قیمت، پایانه های سالنی را خریداری کنند که هم برای سالن و هم برای یک نفر کاربرد دارد.
تجهیزات صوتی و تصویری موجود در سالن کنفرانس
در سالن های کنفرانس، بویژه سالن های بزرگ عموما پوشش دریافت صدا و تصویر با دوربین و میکروفون پایانه ویدئوکنفرانس ممکن نیست و باید از مجموعه های صوتی و تصویری کاملتری استفاده شود. این تجهیزات دارای پورت های ورودی و خروجی برای دریافت و بازپخش صدا و تصویر هستند. پایانه ویدئوکنفرانسی که برای استفاده در این سالن ها پیشنهاد می شود باید دارای پورت های سازگار با این تجهیزات باشد و یا دستکم برای تهیه تبدیل های لازم مورد نیاز برای نصب سیستم کنفرانس و ارتباط با تجهیزات سالن پیش بینی های لازم صورت گیرد.
نقش کیفیت تصویر در انتخاب پایانه ویدئو کنفرانس
ارتباطات ویدئوکنفرانس امروزی با کیفیت Full HD برگزار می شوند. در موارد خاص که خریداران محدودیت پهنای باند یا بودجه دارند یا از مدتها پیش از پایانه های قدیمی با کیفیت SD استفاده می کرده و کل شبکه دارای کیفیت SD است، می توان پایانه با کیفیت SD قدیمی نیز پیشنهاد داد. هر چند که در مشاوره باید اشاره به کیفیت نه چندان امروزی این پیشنهاد نمود. کیفیت چیزی است که کاربر در حین تماس همواره مشاهده می کند، پس یکی از معیار های مهم در انتخاب پایانه ویدئو کنفرانس تلقی می شود.
دوام کاری و پایداری
برند های خوب بازار ویدئوکنفرانس مثل Polycom و Cisco برای حدود 7 سال کار مداوم و شبانه روزی طراحی شده اند. در جایی که احتمال می رود پایانه ها برای مدت طولانی استفاده خواهند شد، بهتر است برندهای خوشنام که دوام کاری آنها طی سال ها محک خورده است، پیشنهاد شوند.
اهداف خاص برای انتخاب پایانه ویدئو کنفرانس
نیازهای خاص، محدودیت های خاصی را برای انتخاب پایانه پیش رو قرار می دهند. به عنوان مثال یک ویدئوکنفرانس با هدف برگزاری جلسه آموزشی نیاز به چند دوربین، یکی برای نمایش استاد، یکی برای نمایش ترسیمات و توضیحات یا شیء مورد نظر و یکی برای نمایش دانشجویان حاضر دارد. از طرفی استاد ممکن است به هر وسیله کمک آموزشی مثل دوربین سند، لپ تاپ، دستگاه پخش (VCR) برای آموزش نیاز داشته باشد. در این هدف خاص می توان به عنوان مثال LifeSize Room 220 را پیشنهاد داد که امکان اتصال سه دوربین را پشتیبانی می کند و همچنین پورت های متنوعی برای انواع سیستم های جانبی Presentation، به صورت فیزیکی روی خود دارد.
تعداد سایت همزمان
سایت های همزمان باید توسط واحد جداگانه ای به نام MCU میزبانی شوند. MCU ها تجهیزاتی گران قیمت و با قابلیت های مدیریت چند جلسه همزمان و ظرفیت های میزبانی بالا هستند. ولی این قابلیت ها برای بسیاری از پروژه ها ضروری نیستند. در این موارد می توان پایانه هایی را پیشنهاد داد که دارای MCU داخلی به تعداد مورد نظر باشند. هزینه و قابلیت های MCU های داخلی بسیار کمتر از انواع اکسترنال آن است. وجود MCU داخلی یک عامل مهم در انتخاب پایانه ویدئو کنفرانس تلقی می شود.
امکان ضبط در پایانه ویدئو کنفرانس
امکان ضبط و آرشیو، باز پخش، دانلود و ارسال لینک برای مشاهده تصاویر ضبط شده، امکاناتی است که نیاز به یک سرور قدرتمند مستقل در شبکه ویدئوکنفرانس دارد. تجهیزاتی مثل Polycom RSS 400 یا Cisco Content Server. ولی در حالت ساده بعضی پایانه ها، بویژه در برندهای ارزان قیمت چون فاقد چنین سروری هستند، موضوع ضبط جلسات را تا حد اتصال یک فلش به پایانه ساده کرده اند. البته این شیوه ساده ضبط برای بسیاری از خریداران کافی به نظر می رسد.
بودجه، مهم ترین محدودیت انتخاب پایانه ویدئو کنفرانس
اگر بخواهیم صادق باشیم حرف آخر را برای انتخاب پایانه ویدئو کنفرانس در بین همه پارامترها، بودجه می زند. بعضا شاهد بوده ام که همه محاسبات و تحلیل ها مثلا پایانه Polycom HDX 8000 را برای خریدار مناسب دانسته است ولی محدودیت بودجه انتخاب را تا حد نرم افزار Polycom RealPresence Desktop همراه با یک وب کم کاهش داده است. در عین حال بهتر است ملاحظات بودجه ای در انتها مد نظر قرار گیرد.
انتخاب پایانه مناسب، تحلیلی چند وجهی است که نیازمند دانش کافی از ویژگی های تعداد زیادی از پایانه ها از برند های مختلف است. کارشناسان فنی ویدئوکنفرانس به دلیل ماهیت شغل خود با این اطلاعات سروکار دارند و می توانند مشاور خریداران در این انتخاب دشوار باشند. با اینکه هیچکس تجهیزاتی مثل پلیکام را رها نمی کند که برندی مثل Aver را خریداری کند، با این حال به طور طبیعی هر کارشناس منافع مجموعه متبوع خود را در نظر خواهد گرفت. بنابراین خریداران می توانند نظرات کارشناسان فنی از چند فروشنده را دریافت و تنها در مورد پیشنهاد ایشان تحقیق و مطالعه و در نهایت بهترین گزینه را انتخاب کنند.